آسیبهای استفاده نادرست از ابزارهای ارتباطی؛
تلفن همراه؛ اسباببازی خطرناک نوجوانان
گروه جامعه / محمد رضایی - بخواهیم یا نخواهیم تلفن همراه در۲۰ سال گذشته زندگی مردم دنیا را دگرگون کرده و به نزدیکترین ابزار ارتباطی و فناورانه انسان تبدیل شده و بسیاری افراد ازجمله نوجوانان و کودکان را به در اختیار داشتن این وسیله جادویی ترغیب و حتی معتاد کرده است.
به نوشته دیلی میل، 38 سال پیش نخستین تلفن همراه در دنیا در معرض دید مردم قرار گرفت و موجب تعجب و حیرت شهروندان شد. دستگاه «کوپر» که بسیار سنگین بود، حدود یک و نیم کیلوگرم وزن داشت و شبیه یک «آجر» بود، اما امروزه با ظهور نسل سوم و چهارم موبایل دستگاهی کوچکتر از ساعت مچی وظیفه یک سامانه فنی، عکاسی و فیلمبرداری و پخش آنلاین مسابقات و همایشها را انجام میدهد.
مشکلات بلوتوثی در مدارس
اگر نگاهی به دور و برمان در مدارس بیندازیم بیشتر بچه مدرسهایها همراه خود موبایل دارند، حال قانونی یا غیرقانونی. این روزها این وسیله برای مدارس و والدین (البته برخی) به یک بحران تبدیل شده است. وجود بلوتوثها، پیامکها و کلیپهای غیر اخلاقی و یا فیلمبرداری و گرفتن عکس از سایر دانش آموزان و گذاشتن آن در اینترنت و پخش از طریق سی دی و بلوتوث، سوء استفادههای احتمالی دیگران از آنها، مشکلات زیادی را به وجود آورده است. البته این مشکل مختص کشورما نیست و شیوههای تقلب پیشرفته در مدارس توسط موبایل، ارزشیابی دانش آموزان را مختل کرده و مدیران را به فکر چاره انداخته است. اهمیت قضیه به حدی است که در خیلی از کشورهای توسعه یافته به درخواست مدیران و معلمان استفاده از موبایل در مدرسه ممنوع شده، اما باز هم دانش آموزان هر وقت حوصلهشان سر برود با بچهها پیامک و بولوتوث رد و بدل میکنند!
وقتی تلفن همراه صاحبش را طعمه میکند!
فاطمه جمالی، عضو انجمن اولیا و مربیان، مادری است که در خانواده برای تامین نیازهای فرزندانش تلاشهای زیادی میکند، اما در خرید تلفن همراه برای آنان هیچ عجلهای ندارد. او 4 دختر دارد که دو تایشان به دلیل رسیدن به سن دبیرستان دارای تلفن همراه هستند، اما دو فرزند دیگرش با اختلاف 3سال سن هنوز نتوانستهاند رضایت خانواده را برای داشتن تلفن همراه جلب کنند.
این مادر به خبرنگار ما میگوید: همسرم به دلیل این مخالفتم از دست من ناراحت است اما او از دخترها اطلاع زیادی ندارد، چون نوجوانان بویژه دخترها از حساسیت و مهربانی زاید الوصفی برخوردارند، به همین دلیل در اختیار داشتن این ابزار ارتباطی میتواند به احساسات آنان آسیب وارد کند.
وی با بیان مثالی از یکی از هم کلاسیهای دخترش میگوید: حتی اگر نوجوانان نخواهند، اما خطر در کمین آنهاست؛ مثلا یکی از همکلاسیهای دخترم هرگز نمیدانست امکان دارد شماره تلفن همراهش توسط برادر همکلاسیاش به دست آدم رباها بیفتد، برای همین وقتی باند 6نفره آدم رباها با او تماس گرفتند تا با دادن اطلاعات شخصی و طعمه کردن او از خانوادهاش اخاذی کنند بناچار پذیرفت و سر قرار حاضر شد، اما چند روز بعد جنازهاش در ویرانههای حاشیه شهر پیدا شد. برای همین تا زمانی که نوجوانان به رشد کافی نرسیدهاند نباید آنها را به دردسر چیزی به نام «تلفن همراه» انداخت.
آگاه سازی نوجوانان
دکتر سیدهادی جاهدی - عضو هیأت علمی دانشکده علوم تربیتی و مطالعات خانواده دانشگاه تهران- در این باره به خبرنگار ما میگوید: هم اکنون بیشتر خانوادهها دغدغه بزرگی به نام خرید تلفن همراه برای نوجوانان و حتی کودکانشان دارند، اما واقعیت این است که چیزی به نام «موبایل بچگانه» نداریم و در اختیار گذاشتن نامحدود این نوع ابزارها چیزی مانند طبیعی دانستن استفاده ازسم خالص است!
وی میافزاید: متاسفانه بیشتر نوجوانان وقت زیادی از شبانه روز را پای اینترنت و شبکههای اجتماعی و نیز استفاده از تلفن همراه صرف میکنند. در نگاه اول این موضوع عادی است، ولی جای خالی آموزش و آگاهسازی نوجوانان بسیار احساس میشود.
وی میافزاید: آنچه جای نگرانی دارد این است که برای بهره گیری از این گونه امکانات هیچ مرجع و سازمان و نهادی وجود ندارد و نوجوانان در دنیای اطلاعات و دادههای غیر مفید و حتی زیانبار به حال خود رها شدهاند.
این کارشناس مطالعات خانواده میافزاید: لازم است اگر فرزندتان بیش از حد از اینترنت استفاده میکند یا اهل بازیهای رایانهای است یا به صورت افراطی با تلفنهمراه صحبت و یا پیامک ارسال میکند با او حرف بزنید و او را از دامهای مجازی و مشکلات موجود بر سر راه آگاه کنید و اگر تاثیری نداشت از یک روانشناس کمک بگیرید.
همراه داشتن موبایل ممنوع است
ابراهیم سحرخیز - معاون متوسطه وزارت آموزش و پرورش - در گفتوگو با خبرنگاران، درباره همراه داشتن موبایل توسط دانشآموزان در محیط مدرسه گفته است: به تمام مدارس بخشنامهای ابلاغ شد که همراه داشتن موبایل توسط دانش آموزان ممنوع است، زیرا متأسفانه دانشآموزان استفاده درستی از آن نمیکنند.
سحرخیز تأکید کرد: با دانشآموزانی که تلفن همراه با خود به مدرسه میآورند برخورد انضباطی میشود و پس از تذکر به خانواده آنها در صورت تکرار، برخورد قانونی تا مرحله اخراج دانش آموز نیز پیش میرود.
با نوجوان دوست باشیم
کارشناسان حوزه تربیت کودک و نوجوان معتقدند در بحث تلفن همراه و ابزارهای نوین، باید با نوجوان برخورد دوستانه داشته باشیم.
به باور آنان، زمانی که موضوع نوجوانان مطرح باشد - به دلیل دشواریهای سن گذر که نوجوانان در آن قرار دارند- این ارتباط بسیار دشوار است و جوانانی که دارای مشکلات ذهنی هستند اغلب یا با عصبانیت واکنش نشان میدهند یا هرگز راه حلهای والدین و روانشناسان را قبول ندارند. بنابراین یافتن روشهایی که بتوان از طریق آن با نوجوانان ارتباط برقرار کرد از اهداف مهم به شمار میآید که لازم است با پرهیز از دستور دادن، از ابزار رفاقت و درک متقابل بهره گرفت.
دکتر جاهدی تاکید میکند: نکته بسیار مهم این است که بتوانید اولاً با نوجوان دوست باشید، اعتماد او را برانگیزید و ثانیاً معضلات تلفن همراه و فضای مجازی را بشناسید و از خطرات آگاه باشید و در نهایت او را از خطرهای استفاده از اینترنت و سایتهای اجتماعی آگاه کنید.
عضو هیات علمی دانشکده علوم تربیتی و مطالعات خانواده دانشگاه تهران میافزاید: همچنین به نوجوان بفهمانید که وارد کردن مشخصات شخصیاش در اینترنت میتواند برایش مشکلآفرین باشد و در آینده، زندگیاش را تحتتاثیر قرار دهد و یا در دادن شماره همراه به افراد چه پیامدهایی در انتظارش خواهد بود. اما متاسفانه بیشتر والدین از این مسایل آگاهی ندارند
نظرات شما عزیزان: